Czym jest dysplazja stawu biodrowego?

Nie każdy płód rozwija się prawidłowo w łonie matki, może dojść do wystąpienia różnych wad, a jedną z nich jest dysplazja stawu biodrowego. Dochodzi do niej na skutek nieprawidłowego ukształtowania się tej części ciała, czego nie można zdiagnozować przed porodem, ale dopiero w pierwszych dniach życia dziecka. Jeśli nieprawidłowość ta zostanie wcześnie wykryta i poddana leczeniu, możliwe jest pełne wyleczenie.

Czym jest dysplazja stawu biodrowego i co przyczynia się do jej rozwoju?

Dysplazja stawu biodrowego to wrodzone zniekształcenie stawu, a nieprawidłowości wynikają głównie ze zbyt płytkiej i za małej panewki, która nie jest w stanie objąć głowy kości udowej. Z tego powodu zaczyna się odchylać, ma też tendencję do przemieszczania się poza staw biodrowy. Nieleczona wada może prowadzić nawet do zwichnięcia stawu biodrowego. Dysplazja stawu biodrowego dotyka przede wszystkim dzieci płci żeńskiej i nierzadko współistnieje z innymi wadami wrodzonymi. Bardzo często patologiczne zmiany pojawiają się już u płodu, a do ich nasilenia dochodzi w okresie okołoporodowym.

Przyczyn dysplazji stawu biodrowego może być wiele – predyspozycje genetyczne, nieprawidłowe ułożenie miednicy dziecka na skutek zbyt małej ilości miejsca w łonie matki. Nawet przez niewłaściwe podkurczanie nóg przez dziecko rozwijające się w łonie matki może dojść do zniekształceń w stawie biodrowym. Problem stanowi też naturalny hormon w postaci relaksyny, który jest produkowany przez organizm w większej ilości w ostatnim trymestrze ciąży. Służy on do rozluźniania stawu miednicy, co ma ułatwić poród, ale jednocześnie może poluzować też wiązadła stawowe dziecka, prowadząc tym samym do dysplazji stawu biodrowego. Patologiczne zmiany mogą powstać także w trakcie porodu. Przyczyną może być niewłaściwa pielęgnacja, która wymusza prostowanie przykurczonych nóg u noworodka.

Czym objawia się dysplazja stawu biodrowego?

Dysplazję stawu biodrowego można rozpoznać po przesuwaniu się kości udowej poza staw. Nazywa się to rozchwianiem biodra przy poruszaniu nogami. Dziecko ma trudności z odchylaniem ich na boki. Mowa jest tutaj o objawach: przeskakiwania Ortolaniego, wyważania Barlowa i ograniczonego odwodzenia. Nierzadko znikają one po tygodniu, maksymalnie sześciu tygodniach od urodzenia. Bardzo istotne jest to, aby po zaobserwowaniu patologicznych zmian jak najszybciej rozpocząć leczenie. Jeśli uda się skorygować wadę dziecka poniżej czwartego tygodnia życia, stawy zaczną się prawidłowo rozwijać już w wieku trzech miesięcy.

Leczenie staje się trudniejsze i długotrwałe przy rozpoznaniu dysplazji stawu biodrowego dopiero u sześciomiesięcznego dziecka. Do lekarza należy zgłosić się przy zaobserwowaniu u dziecka nienaturalnego układania nóg, niemożności ich rozchylenia na boki. Alarmujące powinny być też nierównomiernie rozłożone fałdy skóry między pośladkami, a udami. Bolesność przy dotykaniu i poruszaniu nogami oraz nierówne proporcje w długości nóg również powinny skłonić rodzica do zapisania dziecka do lekarza.

Na czym polega leczenie dysplazji stawu biodrowego?

Najłatwiej i najszybciej można wyleczyć dysplazję stawu biodrowego, jeśli wada zostanie rozpoznana u dziecka, które nie ukończyło pierwszego miesiąca życia. W tym celu stosuje się szerokie pieluchowanie. Jest ono zalecane wszystkim niemowlętom przez pierwsze sześć tygodni życia. Stosuje się także poduszkę Frejki, uprząż Pawlika, szynę Koszli. Pomocne są rozwórki, czasem zakłada się również gips – wszystko to służy korygowaniu wady i prawidłowemu kształtowaniu stawu biodrowego. Unieruchomienie noworodka z odwiedzonymi na boki nogami pozwala na szybką korektę powstałego zniekształcenia, dzięki czemu dalszy rozwój ruchowy będzie przebiegać już prawidłowo. Wczesne leczenie dysplazji stawu biodrowego sprawia, że dziecko nie będzie miało w przyszłości problemów z siadaniem ani chodzeniem. Przy późnym rozpoznaniu wady (u dzieci między szóstym, a dziewiątym miesiącem życia) leczenie jest trudniejsze i długotrwałe, przebiega najczęściej w warunkach szpitalnych. Nierzadko koniecznością staje się leczenie operacyjne, trzeba też liczyć się z możliwością nawrotu dysplazji stawu biodrowego przy niewłaściwej opiece ortopedycznej.