Endoprotezoplastyka (alloplastyka) stawu biodrowego – na czym polega? Jak wygląda rehabilitacja?

Endoprotezoplastyka (alloplastyka) stawu biodrowego) to zabieg chirurgiczny, podczas którego ,,zużyte” elementy stawu biodrowego, zostają zastąpione sztucznymi. To pozwala pacjentowi odzyskać sprawność ruchową oraz uwolnić się od bólu. Jednak zanim tak się stanie, konieczna jest rehabilitacja. Na czym polegają zabiegi w praktyce?

Endoprotezoplastyka stawu biodrowego w praktyce

Podczas zabiegu chirurgicznego do biodra pacjenta zostaje wszczepiona sztuczna panewka i trzpień zaopatrzony w sztuczną głowę. Stosowane są endoprotezy całkowite lub częściowe, odpowiednio do stopnia zużycia stawu oraz wieku pacjenta. Najczęściej wykorzystywana jest pierwsza opcja endoprotezoplastyki.

Sztuczne elementy stawu mogą zostać osadzone cementowo lub bezcementowo. Sposób osadzenia jest ważny, z uwagi na dobór odpowiednich zabiegów fizjoterapii. Do operacji kwalifikują się osoby z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi stawu biodrowego. W takim stanie występuje ból oraz ograniczona sprawność stawu. Natomiast operacja i rehabilitacja pozwala odzyskać pacjentowi sprawność ruchową i wykonywanie codziennych czynności bez bólu. Może zacząć chodzić, najczęściej w ciągu kilku dni po zabiegu.

Cele rehabilitacji po endoprotezie stawu biodrowego

Rehabilitacja po endoprotezie stawu biodrowego musi uwzględniać wiek pacjenta, wskazania do wszczepienia ondoprotezy oraz ogólnej wydolności organizmu. Zabiegi manualne są dobierane indywidualnie, odpowiednio do rodzaju schorzenia – ze zmianami zwyrodnieniowymi, inne u pacjentów chorych lub ze zmianami pourazowymi, itd. Natomiast celami rehabilitacji po zabiegu wszczepienia endoprotezy są:

• zapobieganie przemieszczeniu się implantu,
• zwiększenie siły i napięcia mięśniowego w kończynach dolnych, mięśniach posturalnych,
• zapobieganie powikłaniom pooperacyjnym,
• profilaktyka przeciwzakrzepowa,
• wczesna pionizacja i ćwiczenie chodu o kulach,
• zwiększenie zakresu ruchomości za pomocą szyny ciągłego ruchu biernego (continuous passive motion – CPM) we -wczesnym okresie rehabilitacji,
• zapobieganie przykurczom mięśni.

Zabiegi manualne rehabilitacyjne po endoprotezie stawu biodrowego

Bezpośrednio po zabiegu chirurgicznym, stosowana jest  kinezyterapia, której celem jest zapobieganie powikłaniom w układzie krążenia i oddechowym. Wykonywane są ćwiczenia oddechowe, które przyspieszają wydalenie ewentualnej wydzieliny zalegającej w oskrzelach, m.in. wskutek zanieczyszczeń lub palenia papierosów.

W celu przyspieszenia procesu gojenia rany pooperacyjnej, wykonywane są z pacjentem ćwiczenia czynne i izometryczne. U pacjentów operowanych z dostępu tylno-bocznego i tylnego, należy unikać wykonywania ruchów zgięcia powyżej 90°, przywiedzenia przekraczającego linię środkową ciała oraz rotacji wewnętrznej.

Z kolei w dostepnie przednim i bocznym, eliminowane są ruchy wyprostu, rotacji zewnętrznej oraz przywiedzenia. Po operacji kończyna zostaje ułożona w wyproście i w lekkim odwiedzeniu w stawie biodrowym. W celu zapobiegania rotacji, stosowany jest klin między kolanami – przede wszystkim podczas snu. W celu przeciwdziałania zakrzepom, stosowane są specjalne pończochy oraz ćwiczenia stóp, min.: ruchy kończyn, krążenia stóp na zewnątrz i do wewnątrz.

Rehabilitacja po endoprotezie stawu biodrowego obejmuje wiele czynności, których celem jest zapobieganie powikłaniom zdrowotnym oraz przywrócenie sprawności motorycznej stawu. Dlatego zabiegi dobieramy indywidualnie, odpowiednio do stanu zdrowia, wieku i predyspozycji pacjenta.